اتاق تمیز آماده در واقع نوعی کلینروم مدولار است که کلیه مراحل ساخت در کارخانه انجام شده و تمامی قطعات آن برای نصب آماده است. بنابراین تنها کافیست قطعات و تجهیزات مورد نظر به محل نصب منتقل شده و پس از استقرار کامل، مونتاژ شوند. کلینرومهای از پیش ساخته شده در همان کارخانه تجهیز میشوند. بنابراین مشتریان میتوانند این تجهیزات را به تناسب نیاز خود سفارشیسازی کنند. همچنین کلین رومهای پیش ساخته به دلیل سفارشیسازی شده به درخواست مشتری میتوانند در هر موردی مورد استفاده قرار بگیرند.
بیشترین کاربرد این اتاقهای تمیز در صنایع مختلف است. با این حال میتوان از آنها در فضای داخلی ساختمان یا در فضای باز و آزاد نیز استفاده کرد. در صورتی که از اتاق تمیز مدولار استفاده شود، امکان آمادهسازی سریع و آسانتر آن نسبت به انواع دیگر اتاقهای ایزوله وجود دارد. تنها نیاز است تا سفارشهای مورد نظر برای ساخت این اتاقها انجام گرفته و طی بازه زمانی مشخص شده آن را از کارخانه یا محل ساخت تحویل گرفت. طی این بازه زمانی اتاق و تجهیزات درون آن ساخته میشوند. سپس به محل نصب منتقل شده و در آنجا همه قطعات مونتاژ خواهند شد. با مونتاژ و اتصال تجهیزات سفارشی، اتاق تمیز مدولار قابل استفاده میشود.
تجهیزات به کار رفته در این اتاقها شامل تجهیزات مورد نیاز مشتریان و المانهای مختلفی از جمله کنترل دما، میزان رطوبت، تهویه و موارد دیگر است. این نوع کلینرومها با اتاق تمیز معمولی تفاوت چندانی ندارند. بنابراین از نظر عملکرد میتوانند مشابه یکدیگر عمل کنند. هر دو اتاق تمیز میتوانند فضای درونی خود را پاکیزه نگه دارند. با این تفاوت که اتاق تمیز پیش ساخته برای آمادهسازی به زمان کمتری نیاز دارد. به طوری که میتوان گفت راهاندازی کلینرومهای پیش ساخته حدود 50 درصد سریعتر از کلین رومهای معمولی است.
اتاق تمیز مدولار میتواند در صنایع مختلف و گوناگونی کاربرد داشته باشد. در صورتی که هر صنعتی نیاز به اتاقک استریل و عاری از هرگونه آلودگی داشته باشد میتواند از اتاق تمیز مدولار برای این کار استفاده کند. با این حال پیش از سفارش، طراحی و نصب کلین روم مدولار بهتر است با ویژگیهای کلینروم مناسب آشنا شوید.
اتاق تمیز مدولار شرایطی است که در آن هیچگونه آلودگی وجود ندارد. بنابراین میتواند در صنایع مختلف از جمله داروسازی، کشاورزی، خودروسازی، فناوری اطلاعات، آزمایشگاهها، صنایع غذایی و صنایع مشابه مورد استفاده قرار بگیرد. اتاق تمیز ممکن است به روشهای مختلف ساخته شود. یکی از روشهای ساخت اتاق تمیز به روش مدولار است. منظور از روش مدولار ساخت کلینروم به صورت پیش ساخته و مونتاژ آن در محل پروژه است. در واقع کلیه موارد از قبیل اندازهگیری و برداشت دقیق از محل اجرای پروژه انجام گرفته و ساخت اتاق نیز در کارخانه سازنده انجام میشود. اما اتصال و مونتاژ تجهیزات در محل پروژه خواهد بود. ساخت کلینروم ممکن است به روشهای ساخت و ساز سنتی نیز در محل پروژه انجام گیرد.
این نوع اتاق تمیز به دلیل هزینه کمتر در طراحی و اجرا و انعطاف پذیری بالا در نصب، یکی از محبوبترین گزینهها برای صنایع مختلف است. در ادامه به مراحل نصب و اجرای این نوع اتاق تمیز اشاره شده است.
طراحی و توجه به نیازهای کسب و کار: در ابتدا باید نیازهای مشتری مانند ابعاد و تجهیزات مورد نیاز و دیگر موارد مربوط به پروژه مشخص شوند. پس از آن میتوان نقشههای مربوط به طراحی سریع اتاق تمیز را با جزئیات و با دقت بیشتری برای صنعت مورد نظر انجام داد.
اجرا و آماده کردن پنلها: مرحله بعد پس از انتخاب محل قرارگیری، ساخت پنلهای اتاق تمیز پیش ساخته در کارخانه است. اغلب کارخانههای سازنده از مواد با کیفیت برای ساخت پنلها استفاده میکنند. پنلها باید با استانداردهای مشخص تولید شوند.
قرارگیری تجهیزات داخلی: در این مرحله باید تجهیزات مورد نیاز با توجه به صنعت و کسب و کار مشتری روی پنلها نصب شوند. این تجهیزات ممکن است دریچههای هوا، چراغهای سقفی یا موارد دیگر باشند.
حمل اتاق تمیز مدولار تا محل نصب: در این مرحله باید اتاق تمیز ساخته شده با استفاده از وسایل نقلیه به محل پروژه منتقل شود.
نصب و راهاندازی اتاق تمیز مدولار: در مرحله آخر نیز اتاق تمیز مدولار به صورت دقیق مونتاژ شده و اتصالات آن نیز به طور دقیق در جای خود قرار میگیرند. پس از نصب باید کلیه تجهیزات درون آن به طور دقیق مورد تست قرار گرفته و نسبت به کارکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.
ممکن است شما با توجه به نیازهای کسب و کار خود بین انتخاب اتاق تمیز مدولار یا سفارشی مردد باشید. هر کدام از کلینرومها دارای مزایا و معایبی بوده که میتوانند با توجه به موارد کاربرد آنها در نظر گرفته شوند. Cleanroom سفارشی با توجه به نیازهای خاص پروژه طراحی و ساخته میشود. به طوری که میتوان آن را کاملاً متناسب با فضای موجود در کسب و کار مورد نظر طراحی و اجرا کرد.
همچنین انعطاف پذیری بالایی در ساخت اتاق تمیز سفارشی وجود دارد. به طوری که میتوان تجهیزات اتاق تمیز را پس از ساخت تغییر داد. از طرفی اتاق تمیز مدولار سرعت نصب بالاتری نسبت به روشهای دیگر داشته و در ساخت آن از استانداردهای بینالمللی استفاده میشود. همچنین هزینه ساخت اتاق تمیز پیش ساخته نسبت به سفارشی کمتر بوده و قیمت آن پایینتر است. با این حال انتخاب بین کلین روم پیش ساخته یا سفارشی ممکن است به نوع پروژه، زمان اجرای آن، نیازهای پروژه، بودجه در نظر گرفته شده برای آن و موارد دیگر بستگی داشته باشد.
هزینه ساخت و اجرای اتاق تمیز مدولار به ابعاد، ویژگیها، فیلتراسیون، سیستمهای تهویه، کیفیت ساخت، جنس متریال و تجهیزات مورد نیاز بستگی دارد. بنابراین ممکن است قیمت تمام شده برای ساخت یک اتاق تمیز از نوع مدولار بسیار متغیر باشد.
ابعاد کلین روم از نوع پیش ساخته: هرچه ابعاد و اندازه کلینروم مورد نظر بیشتر باشد، هزینه ساخت نیز بیشتر خواهد شد.
توجه به کلاس بندی اتاق تمیز: به طور کلی این نوع اتاق دارای کلاسبندیهای متفاوتی بوده و قیمت ساخت آنها با یکدیگر متفاوت است. هرچه کلاس پاکیزگی یک کلین روم بیشتر باشد، قیمت تمام شده برای ساخت آن نیز بیشتر است.
تجهیزات به کار رفته درون کلین روم: اغلب از تجهیزات مختلفی مانند هودهای بخار یا کابینتهای ایمنی درون اتاق استفاده میشود.
سیستم نظارت و کنترل: ساخت کلین روم باید طبق مقررات و استانداردهای صنعت انجام شود. هرچه سیستم کنترل و مانیتورینگ به کار رفته در کلین روم از پیچیدگی بیشتری برخوردار باشد، هزینه آن نیز بیشتر است.
محل اجرا و نصب: محل نصب کلینروم در پروژه باید از زیرساختهای کافی برخوردار باشد. همچنین فاصله بین محل تولید تا سایت کارفرما نیز روی قیمت نهایی تاثیرگذار بوده و حتی زمان و سطح دشواری نصب نیز میتواند این رقم را افزایش دهد. مواردی از قبیل ارتفاع سایت مشتری، موانع نصب فضای سایت، کف محل پروژه و قابل دسترسی بودن از جمله موارد مهم در تعیین هزینه مربوط به نصب و اجرا اتاق تمیز پیش ساخته هستند.
فیلتراسیون کلین روم: فیلترهای خاصی به منظور حذف ذرات معلق و هوا دهی جریان هوا در این اتاق استفاده میشود. هرچه فیلترهای به کار رفته قویتر باشد، در نتیجه هزینه راهاندازی اتاق تمیز نیز افزایش پیدا میکند.
میزان انعطاف پذیری کلین روم: در صورت انعطاف پذیری بیشتر اتاق تمیز، هزینه نصب آن نیز بیشتر خواهد بود. اغلب کارفرمایان به دنبال استفاده از امکانات و تجهیزاتی هستند که در آینده بتوان آنها را ارتقا داد.
پوشش افراد در اتاق تمیز: در برخی موارد نیاز است که پرسنل اتاق تمیز از لباس و پوشش مناسب برخوردار باشند. این لباسها معمولاً از الیاف خاصی تهیه میشوند. همچنین در صنایعی از قبیل داروسازی و نیمه هادیها باید دوش هوا یا مانع هوا وجود داشته باشد تا پرسنل قبل از ورود به اتاق از آن استفاده کنند.
زمان مورد نیاز برای ساخت و تحویل یک کلینروم مدولار به موارد مختلفی بستگی دارد. مهمترین عوامل موثر روی افزایش زمان ساخت شامل موارد زیر هستند.
• ابعاد و اندازه کلین روم
• میزان پیچیدگی پروژه
• میزان دسترس پذیری مواد به کار رفته در ساخت کلین روم و پنلها
• دسترسی به تجهیزات مورد نیاز
• شرایط محل نصب و میزان مناسب بودن آن
برای طراحی کلین روم مدولار با قابلیت استفاده در یک صنعت خاص باید به جزئیات مختلفی توجه کرد. توجه به این موارد میتواند به ساخت یک کلینروم ایمن، کارآمد و هماهنگ با استانداردهای روز دنیا کمک کند.
• بهتر است ابتدا نیازهای مربوط به صنعت مورد نظر و هدف استفاده از کلین روم مشخص شود. بدین ترتیب میتوان سطح پاکیزگی مورد نیاز و کلاس کلین روم را تعیین کرد.
• ابعاد و اندازه اتاق تمیز پیش ساخته نیز اغلب با توجه به تجهیزاتی که قرار است در آن استفاده شود و پرسنلی که در آن حضور دارند تعیین میشود.
• نیازهای مشتری به شناسایی تجهیزات کلین روم از قبیل فیلترها، هواساز، کابینت و موارد دیگر کمک میکند.
• متریال به کار رفته در ساخت کلین روم نیز باید با توجه به نیاز مشتری انتخاب شود. اغلب موادی از قبیل استیل ضد زنگ، شیشه یا پلاستیکهای مخصوص برای این کار انتخاب میشوند. زیرا در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
• فیلترهای به کار گرفته شده در کلین روم برای تصفیه هوا باید از راندمان بالایی برخوردار باشند.
• برای مونتاژ و نصب کلین روم نیز باید موارد ایمنی کاملاً رعایت شده و پس از نصب تست تجهیزات انجام گیرد.
• بهتر است برای ساخت این اتاق و تجهیزات آن، با شرکتهای فعال در این حوزه با تجربه و تخصص کافی مشورت شود.
جمع بندی
در این مطلب به معرفی اتاق تمیز از نوع پیش ساخته، مزایا، ویژگیها و کاربردهای آن پرداخته شد. این نوع از اتاق تمیز به دلیل پشت سر گذاشتن تمامی مراحل ساخت در کارخانه از سرعت ساخت و ساز بیشتری برخوردار بوده و پس از طراحی و تجهیز در محل مورد نظر نصب میشود. مزایای این نوع اتاق تمیز باعث شده تا محبوبیت بیشتری نسبت به دیگر انواع کلینرومها داشته باشد. هر یک از صنایع مختلف میتوانند با توجه به نیازهای خود انواع مختلف کلین روم مدولار را انتخاب کرده و در محل کسب و کار خود از آن استفاده کنند.
سوال بپرسید
سوالات متداول
بیشتر ببینید