راهنمای خرید چیلر و هواساز هایژنیک  برای اتاق تمیز: مشخصات و نکات کلیدی

هواساز به ویژه هواساز هایژنیک از اجزای کلیدی مورد استفاده در اتاق‌های تمیز بوده و نقشی حیاتی در حفظ شرایط کنترل‌شده، در چنین مکان‌هایی دارد. در واقع این دستگاه‌ها با کنترل دقیق ذرات معلق، دما، رطوبت و با ایجاد فشار مثبت می‌توانند از ورود آلودگی‌ها به داخل محیط جلوگیری ‌کنند. به همین دلیل وجود آنها در صنایع حساسی مانند داروسازی، الکترونیک و پزشکی که کوچک‌ترین تغییراتی در شرایط محیطی، کیفیت محصولات را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر قصد خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز را دارید، در ادامه این مطلب از کارشناسان شرکت آرمان تجارت، با بررسی جزئیات بیشتری درباره کاربردهای چنین دستگاه‌هایی و نقش آنها در بهبود فرایند تولید، همراه ما باشید. برای آشنایی با الزامات، ویژگی‌ها و استانداردها پیشنهاد می‌کنیم به صفحه اختصاصی اتاق تمیز مراجعه کنید.

چیلر و هواساز در اتاق تمیز چیستند؟

چیلر دستگاهی مکانیکی است که از دو بخش اصلی سیستم تبادل حرارت و یک کمپرسور، برای تامین انرژی موردنیاز فرآیند خنک‌سازی، تشکیل شده‌ است. علاوه بر آن به کمک تبادل حرارت بین آب و مبرد در یک سیستم حلقه بسته، می‌تواند فرایند خنک‌سازی و رطوبت‌زدایی هوا را در محیط‌های تحت کنترل انجام دهد. به همین دلیل در طراحی اتاق‌های تمیز از آن برای کنترل دما و حفظ شرایط مطلوب محیطی استفاده می‌کنند. برای آشنایی با عملکرد، کاربردها و ساختار اگزوز فن، پیشنهاد می‌کنیم صفحه «اگزوز فن چیست» را مطالعه کنید

هواساز هایژنیک نیز برای ایجاد هوایی تازه و عاری از هرگونه آلایندگی در مکان‌های بهداشتی مانند بیمارستان‌ها به کار می‌رود. در واقع نام این هواساز از واژه هایژنیک که به معنای بهداشتی و ضد آلایندگی است گرفته شده و با توجه به نوع ساختاری که دارد، در اتاق عمل، سالن‌های تولید دارو یا کارخانه‌های مواد غذایی که به تهویه هوای سالم و آنتی‌باکتریال نیاز دارند، نصب و راه‌اندازی می‌شود. برای آشنایی با کاربردهای هواساز هایژنیک در صنایع حساس و بهداشتی، به صفحه کاربرد هواساز هایژنیک مراجعه کنید.

خوب است بدانید که این نوع هواسازها با مکش هوای تازه از محیط بیرون و عبور از روی فیلترهای متعدد و کویل‌های سرمایشی یا گرمایشی می‌توانند ذرات معلق موجود در آن را حذف کرده و در نهایت دمای هوای تصفیه شده را مطابق با نیازهای خاص اتاق تمیز، تنظیم کنند. 

لازم به ذکر است که معمولا پارامترهایی نظیر دبی، دما، رطوبت و تعداد ذرات موجود در هوای خروجی هواساز هایژنیک ممکن است متغیر باشد. بنابراین در طراحی اولیه این سیستم‌ها برای استفاده در اتاق تمیز، توجه به این مشخصات و تناسب آنها با نیازهای خاص و کلاس کلین‌روم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.

تفاوت سیستم‌های معمولی و مخصوص Clean Room

در زمان خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز، باید بدانید که تفاوت اصلی میان هواسازهای اتاق تمیز و هواسازهای معمولی در دقت و توانایی کنترل شرایط محیطی نهفته است. به‌طورکلی در سیستم‌های کلین روم، تمرکز اصلی بر روی حذف ذرات معلق، حفظ دما، رطوبت و ایجاد فشار مثبت بوده تا محیطی کاملاً کنترل ‌شده و عاری از هرگونه آلودگی برای صنایع حساس فراهم گردد. به همین دلیل این سیستم‌ها معمولا به فیلترهای بسیار کارآمدی مانند HEPA یا ULPA مجهز هستند. برای بررسی تخصصی استانداردهای بین‌المللی و شرایط بهره‌برداری از اتاق تمیز داروسازی، به بخش اتاق تمیز داروسازی مراجعه نمایید.

در مقابل چون هواسازهای معمولی بیشتر برای فضاهای عمومی یا صنعتی طراحی می‌شوند، کمتر به کنترل میزان ذرات معلق و دما نیاز دارند، بنابراین فیلترهای کمتری در ساخت آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مجموع هواسازهای نصب شده در کلین روم‌ها به استانداردهای بالاتری برای کنترل کیفیت هوا نیاز دارند که البته این فاکتور در هواسازهای معمولی کمتر مشاهده می‌شود. برای مشاهده جزئیات و مشخصات فنی تجهیزات مورد استفاده در اتاق‌های تمیز، به صفحه تجهیزات اتاق تمیز مراجعه نمایید.

 

مشخصات فنی مهم در انتخاب چیلر اتاق تمیز

برای انتخاب یک چیلر مناسب، جهت نصب در اتاق تمیز، باید به ویژگی فنی سیستم که تأثیر به‌سزایی بر عملکرد و کارایی آن دارند، توجه ویژه‌ای شود. بر همین اساس در ادامه به توضیح مهم‌ترین مشخصات فنی به کار رفته در این نوع چیلرها می‌پردازیم. 

ظرفیت برودتی (تن تبرید)

اولین نکته‌ای که باید در انتخاب چیلر اتاق تمیز، مدنظر قرار دهید، ظرفیت برودتی آن است. برای این منظور باید میزان بار حرارتی موجود در محیط را تعیین کرده و مطابق با آن، چیلری انتخاب نمایید که بتواند نیازهای سرمایشی محیط را تأمین کند. لازم به ذکر است که  ظرفیت نامناسب چیلر منجر به تغییرات نامطلوب در دما و رطوبت شده و در نهایت کیفیت فرآیندهای تولید را تحت تأثیر قرار می‌دهد. 

نوع کندانسور (آبی، هوایی)

هنگام خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز توجه نمایید که چیلرها برحسب نوع کندانسور به دو دسته اصلی چیلرهای بادی و چیلرهای آبی تقسیم می‌شوند. در این میان کندانسور چیلرهای بادی با استفاده از هوای خنک کار می‌کنند؛ در حالی‌که در چیلرهای آبی، این فرآیند به کمک آب برج خنک‌کننده، صورت می‌پذیرد.

نوع کمپرسور (اسکرال، اسکرو، سانتریفیوژ)

کمپرسور قطعه‌ای است که وظیفه گردش مبرد در چیلرها را بر عهده دارد. در واقع با ایجاد جریان مبرد و اختلاف فشار میان قسمت‌های مختلف سیستم، باعث ورود مایع مبرد به اوپراتور می‌شود. البته کمپرسورها بر اساس عملکردی که دارند در انواع مختلف کمپرسور اسکرو یا مارپیچی، کمپرسور اسکرال یا حلزونی و کمپرسور سانتریفیوژ یا گریز از مرکز تولید و در سیستم، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کنترل دما و رطوبت دقیق 

حفظ توازن میان دما و رطوبت در اتاق‌های تمیز به یک سیستم کنترل پیشرفته و مناسب نیاز دارد. به همین دلیل باید سیستم کنترل دستگاه شامل تجهیزات خودکفا و یکپارچه‌ای باشد تا به کمک آنها بتواند عملکرد بهینه تهویه مطبوع را تضمین کند. در واقع کنترل‌کننده‌های رطوبت و دما باید به گونه‌ای در نظر گرفته شوند که بتوانند شرایط واقعی و دقیق اتاق را به بهترین شکل ممکن منعکس نمایند. 

مصرف انرژی و راندمان (COP)

ضریب عملکرد یا COP معیاری است برای ارزیابی و بهینه‌سازی مصرف انرژی، در سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی که از سیکل تبرید استفاده می‌کنند. به‌طورمثال اگر سیستم‌ تهویه مطبوع دارای COP بین 2.3 تا 3.5 باشد برای انتقال حرارت، به کار کمتری نسبت به تبدیل انرژی به گرما نیاز دارد. البته‌ میزان COP به شرایط عملکردی آن، در دماهای مطلق و نسبی بین سینک و سیستم وابسته است و معمولاً بر اساس شرایط پیش‌بینی شده یا میانگین آن تعیین می‌گردد. 

مشخصات کلیدی هواساز مخصوص اتاق تمیز

در ادامه روند بررسی خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز باید بدانید که هواسازهای هایژنیک که به‌طور خاص برای چنین محیط‌هایی طراحی می‌شوند، دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و مشخصات کلیدی هستند؛ به این ترتیب می‌توانند به کمک آنها، عملکرد بهینه و ایمن محیط را تضمین کنند. در ادامه مهم‌ترین ویژگی‌های این سیستم را شرح خواهیم داد. جزئیات فرآیند تست، بررسی و تأیید عملکرد کلین روم را در صفحه ولیدیشن اتاق تمیز مشاهده کنید.

فیلتراسیون (پیش‌فیلتر، فیلتر هپا، اولپا) 

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هواسازهای هایژنیک، فرآیند فیلتراسیون هوای ورودی آنها است. به همین دلیل است که در طراحی این هواسازها معمولا تعداد بستر فیلتراسیون یا تراکم فیلترها در هر بستر را برای بهبود کیفیت هوای خروجی افزایش می‌دهند. برخی از انواع متداول فیلترهای به کار رفته در هواسازهای هایژنیک عبارتند از: 

      پیش فیلتر

این نوع فیلترها که در بستر اول فیلتراسیون انواع دستگاه‌های هواساز استفاده می‌شوند، قابلیت شست‌وشو و استفاده مجدد را دارند و برای افزایش راندمان تصفیه هوا به کار می‌روند.

      فیلتر هپا (HEPA)

فیلترهای هپا که به طور ویژه برای بهبود کیفیت هوا طراحی شده‌اند، از مواد مایکرو فایبرگلاس یا ترکیبی از این ماده با الیاف سنتتیک ساخته می‌شوند. البته نکته مهم برای استفاده از این نوع فیلترها در سیستم‌های هواساز هایژنیک، برخورداری از استانداردهای بین‌المللی مورد نیاز است. بر این اساس، چنین فیلترهایی باید  بتوانند ذراتی با قطر بسیار کم در حد سه دهم میکرون را از هوای عبوری حذف نمایند. همچنین باید بتوانند انواع مختلفی از آلودگی‌ها مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها، گرده گل و مواد آلرژی‌زا را به خود جذب کنند. 

   فیلتر اولپا (ULPA)

فیلتر اولپا که در آخرین مرحله فیلتراسیون سیستم‌های هواساز هایژنیک مورد استفاده قرار می‌گیرد، در میان انواع فیلترها بالاترین کارایی ممکن را دارد. در ضمن بر اساس استانداردهای اروپایی قادر است بیشترین ذرات موجود در هوا را جذب کند. به همین دلیل هنگام خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز، باید آن‌ها را در دسته‌بندی فیلترهایی با نفوذ فوق‌العاده پایین انتخاب نمایید.

قابلیت کنترل رطوبت

به‌طورکلی وظیفه اصلی سیستم‌های هایژنیک، اندازه‌گیری رطوبت هوای خروجی و ارسال اطلاعات آن به کنترلرها است. یعنی اگر رطوبت هوای خروجی کمتر از حد مطلوب باشد، رطوبت‌زن موجود در دستگاه فعال شده و اقدام به افزایش رطوبت می‌کند. برعکس در صورتی‌که رطوبت هوا بالا باشد، دستگاه با کاهش دمای کویل سرمایشی، به فرآیند رطوبت‌گیری می‌پردازد. 

بدنه ضد زنگ و قابل شستشو

بدنه دستگاه‌های هواساز هایژنیک به صورت دو جداره طراحی شده است. این مسئله در وهله اول به این دلیل است که باید بین دو جدار داخلی و خارجی عایق‌بندی انجام شود تا از اتلاف حرارت و برودت جلوگیری گردد.

دومین دلیل ایجاد فاصله‌ای بین دو جدار داخلی و خارجی برای حفاظت از جدار داخلی و جلوگیری از نشت هوای غیر تصفیه‌شده به داخل هواساز است. 

البته برای ساخت جدار داخلی این دستگاه‌ها بیشتر از متریال استیل با ضخامت مناسب استفاده می‌کنند. همچنین طبق استانداردهای موجود، به کار بردن ورق گالوانیزه با پوشش پی‌وی‌سی، ورق گالوالوم با پوشش آلومینیوم یا روی نیز مجاز شناخته می‌شود.

سیستم کنترل و مانیتورینگ پیشرفته

با توجه به استفاده از هواسازهای هایژنیک در محیط‌های خاص و حساس نظیر اتاق‌های تمیز، اتاق‌های جراحی و سالن‌های تولید بردهای الکترونیکی، ضروری است که پارامترهای مرتبط با کیفیت هوا شامل دبی، دما، رطوبت و ذرات معلق به‌طور دقیق و مستمر پایش شوند. برای این منظور هم از دستگاه‌های پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند که شامل تجهیزات کنترلی همچون موارد زیر هستند:

•       موتور دمپر
•      شیر موتوری
•       اینورتر
•    سوئیچ اختلاف فشار
•    سنسور دما
•    رطوبت‌سنج
•    پارتیکل‌سنج
•      سینی درین 

 

توزیع یکنواخت هوا (لایه‌ای یا گردابی) 

یکی دیگر از اجزای کلیدی هواسازهای هایژنیک که مسئول ایجاد جریان هوا بوده و باید در زمان خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز به کیفیت آن توجه نمایید، فن موجود در فن باکس دستگاه است. در حقیقت این فن وظیفه مکش هوای بیرون را به داخل هواساز و انتقال آن به فضای مورد نظر برای تهویه مطبوع را برعهده دارد. در این دستگاه‌ها، معمولاً از فن‌های استفاده می‌شود که توانایی جبران افت فشار داخلی و خارجی را داشته باشند. همچنین باید توزیع هوا توسط این فن‌ها یکنواخت صورت گیرد تا از ایجاد جریان مغشوش یا لمینار جلوگیری گردد. 

عوامل موثر بر قیمت چیلر و هواساز هایژنیک اتاق تمیز

یکی از پارامترهای مهمی که باید در زمان طراحی کلین‌روم‌ها در نظر گرفت، قیمت هواسازهای هایژنیک است. البته در این زمینه باید به تأثیر چندین عامل مهم همچون اندازه اتاق تمیز، نوع فیلتراسیون، میزان کنترل دما و رطوبت، کیفیت مواد و تجهیزات به کار رفته توجه کرد. علاوه بر این موارد، عوامل زیر هم تاثیر به‌سزایی بر قیمت نهایی سیستم هواساز دارند:

•       ظرفیت دستگاه
•         نام برند و کشور سازنده
•      نوع کنترلر و تجهیزات جانبی مورد استفاده
•    برخورداری از استانداردهای مورد نیاز همچون ISO 14644 یا GMP و ...
•      هزینه‌های نصب و نگهداری از سیستم

 

 

نکات کلیدی در خرید سیستم تهویه Clean Room 

زمانی که قصد خرید یا سفارش سیستم تهویه برای اتاق تمیز را دارید، باید به نکات خاصی توجه نمایید تا دستگاه موردنظر کارایی بالایی داشته باشد. به‌طورمثال باید به متریال به‌کار رفته در ساخت بدنه و کیفیت اجرای آن‌ اهمیت ویژه‌ای دهید؛ چون کیفیت و نوع متریالی که در ساخت هواساز به کار می‌رود، رابطه مستقیمی با دوام و کارایی آن دارد. نوع تجهیزاتی که برای کنترل دما و رطوبت به‌کار می‌روند نیز چون بر کیفیت و هزینه نهایی دستگاه اثرگذار هستند، باید در زمان خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز مورد توجه قرار بگیرند. مثلا همانطور که می‌دانید کویل‌های گرم و سرد از اجرای اصلی هواساز به حساب می‌آیند. در این میان کویل‌های سرمایشی که با عبور گاز مخصوص از لوله‌های مسی، دمای محیط را به شکلی بهینه تنظیم می‌کنند، با کاهش مصرف انرژی، هزینه‌های شما را کاهش می‌دهند. پس در انتخاب آنها باید دقت کافی را داشته باشید.

همچنین در زمان خرید هواساز باید شرایط گارانتی و خدمات پس از فروش آن را نیز در نظر بگیرید؛ چون فاکتوری است که تضمین‌کننده کیفیت و کارایی دستگاه است. به جز این موارد، در نظر گرفتن کلاس اتاق تمیز که نمایانگر سطح آلودگی ذرات موجود در اتاق است، هماهنگی چیلر و هواساز با یکدیگر و نیازهای خاصی که برای پیاده‌سازی اهداف صنعتی دارید نیز از دیگر پارامترهای کلیدی در خرید سیستم هواساز به شمار می‌روند. در نهایت به عنوان فاکتورهای مهم دیگر، می‌توان به ابعاد اتاق تمیز، نوع فیلتراسیون و امکان سفارشی‌سازی سیستم برای شرایط خاص اشاره کرد. برای آشنایی با تفاوت عملکرد و کلاس‌بندی فیلترهای ULPA و HEPA، وارد صفحه تفاوت فیلترهای ULPA و HEPA مقایسه شوید.

جمع‌بندی

برای اینکه اتاق‌های تمیز در صنایع گوناگونی مانند داروسازی، کشاورزی، پزشکی، الکترونیک و صنایع غذایی به درستی عمل کنند، ضروری است که از هرگونه آلودگی و ذرات معلق به دور باشند. به همین دلیل فیلتراسیون هوای ورودی و کنترل دما از عوامل مهم در طراحی چنین محیط‌هایی به شمار می‌روند. در واقع، این نکته باعث شده که معمولا در ساخت کلین روم‌ها، از هواسازهای هایژنیک استفاده کنند. البته باز هم برای این‌که بتوان بیشترین بهره‌برداری را از این اتاق‌ها داشت، باید سیستم تهویه مطبوع آنها توسط تیمی حرفه‌ای طراحی، نصب و راه‌اندازی شود.برای آشنایی بیشتر با مراحل و استانداردهای طراحی تخصصی اتاق تمیز، پیشنهاد می‌کنیم به صفحه طراحی اتاق تمیز مراجعه کنید.

در همین راستا می‌توانید جهت خرید چیلر و هواساز برای اتاق تمیز، با کارشناسان شرکت آرمان تجارت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین شرکت‌ها در زمینه طراحی، نصب و تجهیز اتاق‌های تمیز در ایران، تماس بگیرید. در نهایت شما می‌توانید با خیال راحت نسبت به استاندارد بودن سیستم تهویه، خریدی مقرون به صرفه را در این مجموعه تجربه کنید و از خدمات باکیفیت آن بهره‌مند شوید.